BÝR ÇANAKKALE TÜFEÐÝNÝN ÖYKÜSÜ

Ýngiliz ordusunun askerleri Geçilmez Çanakkale den geçemeyip, geldikleri gibi dönerlerken siperlerde yüzlerce tüfek de býrakmýþlardý. Bu tüfeklerden biri, ilginç bir yolculuktan sonra, önce Mekke Þerifi Hüseyin in, sonra ünlü Ýngiliz casusu Lawrence in eline geçti,

onun tarafýndan Ýngiliz Kralý 5. George a armaðan edildi ve sonunda Ýngiliz Kraliyet Savaþ Müzesi ndeki bugünkü yerini aldý. Çanakkale savaþlarý konusundaki bilimsel çalýþmalarýyla
birçok tarihsel olayý gün ýþýðýna çýkaran Prof. Dr. Haluk Oral,

terk edilen Ýngiliz siperlerinden birinde bulunan bu Çanakale tüfeði nin ilginç öyküsünü, Bütün Dünya okurlarý için yazdý.

Tüfeðin icat olduðu zamandan buyana bilinen tüfek oyunlarý ndan birini Çanakkale de düþman askerleri, siperlerden çekilirlerken yaptýlar. Siperleri boþaltýp gittikleri belli olmasýn diye siperlere, tetiklerine baðladýklarý düzeneklerle ateþ eden yüzlerce tüfek hazýrladýlar. Bu düzenekler kum ya da suyla çalýþýyordu. Damlayan suyun ya da akan kumun etkisiyle tetiðe aðýrlýk biniyor ve tetik düþüyordu. Müttefik ordusu kaçtýktan sonra siperlere giren askerlerimiz bu tüfekleri buldular. Yoktan var ederek savaþan Türk ordusu için bu tüfekler bir ganimetti ve tek tek zimmete geçirildi. Tüfeðin üstüne, savaþta ele geçirildiðini belirten þu sözü yazmayý da unutmadýlar:
Ýðtinam olunmuþtur.

O sýrada Faysal, Þam da Cemal Paþa nýn himayesindeydi. Ama iþin aslý babasýna karþý bir tür rehine gibi tutulmaktaydý.
Faysal ýn babasý, Ýttihat ve Terakki Partisi tarafýndan Mekke Þerifi olarak atanan Hüseyin dir. Osmanlý nýn Araplar a para ve silah verdiðini pek çok kaynak yazar. Cemal Paþa da Faysal ýn Arap güçleriyle kendisine katýlacaðýný, düþlüyor ve bunlarý Faysal a da açýkça söylüyordu. Kimbilir böyle bir konuþma sonunda Faysal a bu tüfeði armaðan etmiþtir. Paþa, Çanakkale de din kardeþleri tarafýndan ganimet olarak alýnmýþ bir Ýngiliz SMLE (Short Magazine Lee Enfield) tüfeðini taþýmaktan Faysal ýn gurur duyacaðýný düþünmüþ olabilir.
Faysal, bir süre sonra Mekke ye babasýnýn yanýna dönme fýrsatýný buldu. Mekke Þerifi Hüseyin, o sýralar Osmanlý ya karþý Arap isyanýna hazýrlanmaktaydý. Faysal geldiðinde büyük Arap isyaný yalnýzca bir kývýlcým bekliyordu.
O kývýlcým, Faysal a armaðan edilen bu silahtan çýktý; Mekke deki Osmanlý Garnizonu na atýlan ve isyaný simgesel olarak baþlatan ilk kurþun Þerif Hüseyin in tarafýndan kullanýlan bu tüfekten ateþlendi.
Tüfeðin öyküsü burada bitmediði gibi daha da karmaþýklaþýyor. Bu tüfeðin öyküsünü izlerken, ünlü Ýngiliz casusu Arabistanlý Lawrence la karþýlaþýyoruz. Faysal Ekim 1916 da Thomas Edward Lawrence ile tanýþtý ve onu kendine danýþman yaptý. Bu görevlendirmenin bir niþaný olarak o tüfeði Lawrence a hediye etti. T. E. Lawrence in þanlý tüfeðin tarihsel, ulusal, dramatik ve psikolojik öneminin ayýrdýna varmamasý olanaksýzdý kuþkusuz.

Tüfeði hemen sahiplendi ve üzerine adýnýn baþ harflerini ve armaðan tarihini kazýdý:
T.E.L 4.12.16
Lawrence, iki yýl kullandý bu silahý. Baþlangýçta, Suriye de, Ürdün de öldürdüðü her Türk askeri için bir çentik attý tüfeðe.
Sonra, öldürdüklerinin sayýsý o denli arttý ki Lawrence çentik atmaktan vazgeçti. 1 Ekim 1918 de Þam a girdiðinde bu tüfek elindeydi.
Lawrence tüfeði Ýngiltere ye getirip Ýngiliz Kralý 5 inci George a armaðan etti. Bu tüfek þimdi Kra- liyet Savaþ Müzesi ndedir.

Evet öykü burada bitiyor. Hepsi bir yana da, bir tek çentikler takýldý aklýma:
Birinci çentik acaba köyünden ilk kez askerlik için çýkmýþ, eline kýz eli deðmemiþ 20 yaþýnda Erzurumlu bir genç miydi?
Ýkinci çentik, babasý Balkan Savaþý nda öldüðü için erken evlendirilen 22 yaþýnda iki çocuklu Memet miydi, Artvinli?
Üçüncüsü, belki, hukuk fakültesi indeki tahsilini yarýda býrakýp cepheye giden Ýstanbullu genç bir mülazýmdý.
Belki dördüncüsü Bingöl de bir çobandý. Askere alýnana deðin vatan deyince aklýna bu kum cehennemi hiç gelmiyordu.
Ve beþinci çentik, Anadolu nun bilinmeyen bir köyündendi, peygamberinin topraklarýný korumayý nasip ettiði için yüce Allah'ýna þükrediyordu dualarýnda. Kimbilir?