Hilal kazara hastalandý, zayýflamaya, erimeye baþladý. Mustafa, vahiyle onun halini anladý. Efendisi, onu, pek hor gördüðünden hastalýðýndan da haberdar olmadý.

O ihsan sahibi ahýrda tam dokuz gün yattý. Hiç kimse halini bilmiyordu. Er olan, erlere padiþahlar padiþahý kesilen, kendisini yüzlerce akýl, bir deniz gibi kaplayan, peygambere vahiy geldi. Allah merhameti dertlilere derman oldu, iþtiyakýný çeken Hilal hastadýr.

Mustafa kadri yüce Hilal'i görmek, ona geçmiþ olsun deyip hatýrýný sormak için o tarafa doðru yola çýktý.

O ay, vahiy güneþinin ardýna düþmüþ, sahabe de yýldýzlar gibi onun ardýnca gitmedeydi. Ay Sahabem yýldýzlara benzer. Ýyilere doðru yolu gösterirler, azgýnlarý taþlarlar diyordu.

Beye o padiþah geldi dediler neþesinden çýlgýn bir halde yerinden sýçradý. O padiþahlar padiþahýný kendisi için gelmiþ sanýp sevinçten ellerini çýrptý. Aþaðýya inip muþtucuya canlar saçýyordu adeta. Yeri öptü, selam verdi. Yüzü, sevincinden gül gibi kýzarmýþtý.

Buyurun dedi yurdumuzu þereflendirin de burasý cennete dönsün. Evim, gökyüzünden üstün olsun, çünkü zamanýn kutbunu gördüm. O hürmete deðer sultan, onu azarlar gibi dedi ki: Ben seni görmeye gelmedim. bey, ruhum sana feda olsun dedi, hatta ruh da nedir ki? Lütuf et, bu geliþ kimin için? Söyle. Söyle de senin lütuf ve ihsan baðýna dikilmiþ bir fidan olan o zatýn ayaklarýna toprak olayým.

Mustafa, arþýn Hilal'i nerede? Tevazuundan ay ýþýðý gibi yerlere döþenen. Kullukta, gizlenen padiþah, o sýrlarý duymak için dünyaya gelmiþ er nerede? O bizim kulumuz seyisimiz deme. Þunu bil ki define yýkýk yerlerdedir.

Binlerce dolunay ayaklarýnýn altýna döþenmiþ olan Hilal, hastalýkla ne alemde acaba? Dedi. Bey, hastalýðýndan haberim yok ama dedi, birkaç gündür yanýma gelmedi. O, atlarla katýrlarla düþer kalkar, seyis olduðu için þu ahýrda yatar.

Peygamber Hilal'i görmek üzere ahýra girdi araþtýrmaya baþladý. Ahýr karanlýk, pis ve berbattý. Fakat ülfet zamaný gelip çatýnca bu kötülüklerin hepsi ortadan kalktý.

O erkek aslan, Yusuf'un kokusunu alan Yakup gibi Peygamberin kokusunu aldý. Mucizeler, imana sebep olmaz, sýfatlarý çeken cinsiyet kokusudur. Mucizeler düþmaný kahretmek içindir. Halbuki cinsiyet kokusu, gönül almaya insaný aþýk etmeye sebep olur. Mucizeler, düþmaný kahreder ama dostu deðil. Hiç dostun boynu aðlar mý?

Hilal uykudayken Peygamberin kokusunu aldý, bu gübrelik içindeki þu güzel koku nedir ki? Dedi. Derken atlarýn katýrlarýn ayaklarý arasýnda o eþi olmayan Peygamberin tertemiz eteðini gördü. Sürüne sürüne ahýrýn bucaðýndan gelip o erin ayaðýna yüzünü gözünü sürdü. Peygamber yüzünü yüzüne sürdü. Baþýný yüzünü gözünü öptü.

Rabbim dedi, sen ne gizli mücevhersin. Ey arþ garibi, nasýlsýn iyi misin?

Hilal dedi ki: Uykusu daðýlmýþ bir aþýðýn aðzýna gün doðarsa ne hale gelir? Toprak çiðneyen bir susuzu su, güzel bir halde baþý üstünde taþýrsa nasýl olur?

Ýsa gibi hani. Irmak onu baþ üstünde tutardý; abýhayat içinde gark olmadan emindi.

Ahmed dedi ki: Eðer yakýyni fazla olsaydý hava ona binek olurdu. Benim gibi... Ben de havaya bindim, miraç gecesi hava üstünde yürüdüm.

Hilal dedi ki: Kör ve pis bir köpek, uykudan sýçrayýp kalkar da kendisini aslan olmuþ görünce ne hale gelir? Fakat okla vurulan aslan gibi bir aslan deðil, korkusundan kýlýçlarýn temrenlerin kýrýldýðý bir aslan. Yýlan gibi karný üstünde sürünüp giden bir körün gözü açýlýr, baðý baharý görürse ne olur? Mahiyet ve keyfiyetten kurtulan, keyfiyetsizliðin ebedi hayat yurduna ulaþan birisi nasýl olur?

Mekansýzlýk yurduna mahiyet ve keyfiyet baðýþlayan bir hale gelir, bütün keyfiyet ve mahiyetler, köpekler gibi sofranýn etrafýna toplanýrsa, keyfiyetsizlik aleminden onlara kemik verirse ne olur? Cenabetken sus bu sureyi okuma. Keyfiyetten gusül edip, tamamý ile yýkanýp arýnmadýkça sen bu musafa dokunma oðlum.

Fakat ey padiþahlar, pis olayým, temiz olayým, alemde bunu okumayayým da neyi okuyayým? Sen bana sevaba girmem için diyorsun ki yýkanýp arýnmadan su havuzuna girme. Fakat havuzun dýþýnda topraktan baþka bir þey yok. Havuza girmeyen temizlenemiyor. Suyun bu lütuf ve keremi olmasa, her pislikleri kabul edip temizlemese, vay ona iþtiyak çekenlere, vay ona ümit baðlayanlara, vay onlarýn ebedi hasretine!

Suyun yüzlerce lütfu vardýr, yüzlerce ihsaný vardýr. Pislikleri kabul eder vesselam. Ey hak ziyasý Hüsamettin, nur seni kötü kuþlardan korur, gözetip bekler. Ey yarasalardan gizli olan güneþ, Allah nuru ve onun yüceliþi, senin gözcün bekçindir. Güneþin yüzündeki perde, ancak parlaklýðýnýn fazlalýðý ve ýþýðýnýn keskin ve þiddetli oluþudur. Güneþin perdesi de Allah nurudur. Ondan nasipsiz olan yarasadýr gecedir. Her ikisi de güneþten uzakta ve perde ardýnda kaldýðýndan ya yüzleri kararmýþtýr, yahut da donup kalmýþlardýr.

Hilal'e ait hikayenin bir kýsmýný yazdým. Þimdi de dolunaya ait hikayeyi dile getir.

Hilal'le dolunay birdir. Ýkilikten, noksandan, gidilmeden uzaktýr onlar. Hilal hakikatte noksan kabul etmez, görünüþteki noksan, yavaþ yavaþ dolunay haline gelmek,kemal bulmaktýr.

Geceleyin geceye yavaþlýk hususunda ders verir. Sýkýntýnýn yavaþ yavaþ açýlacaðýný gösterir. Yavaþlýkla ey ham aceleci der, dama dayanan merdivenden basamak basamak çýkýlýr. Tencereye yavaþ ve ustaca kayna, delice kaynayan yemekten hayýr gelmez der. Allah, alemi bir kere Kün demekle yaratmaya kadir mi deðildi? Bunda þüphe mi var? Peki neden bu yaratýþ altý gün sürdü, her gün de tam bin yýl kadardý. Neden çocuk dokuz ayda yaratýlmada? Çünkü padiþahlarýn adeti bir þeyi yavaþlýkla yapmaktýr.

Neden Adem'in yaratýlýþý kýrk sabah sürdü, yavaþ yavaþ o balçýðý insan haline getirdi? Allah, senin gibi aceleci deðildir a ham adam. Sen, þimdi sýçrayýp koþtun; çocuk olduðun halde kendini þeyh göstermedesin. Kabak gibi her þeyin üstüne çýktýn. Nerede sen de savaþta direnecek ayak? Aðaçlara duvarlara dayandýn, kabak gibi yukarý çýktýn a kelceðiz.

Önce bineðin, usul boylu selvidir ama sonunda kupkuru, içi boþ bir hale gelirdin. A su kabaðý, yeþil rengin tez sararýr, çünkü o renk iðreti bir boyadýr, aslýnda yok ki.